Тэкставы варыянт экскурсіі па маршруту “Аляксандраўшчына – Каралін – Івашкавічы - Каралін”.
Я, Маркоўскі Віталій, вучань 9 –га класа Каралінскай сярэдняй школы прапаную вам экскурсію па маршруту “Аляксандраўшчына – Каралін – Івашкавічы - Каралін”.
У кожнага чалавека ў душы назаўсёды застаецца тая малая радзіма, тое месца , дзе ён нарадзіўся. Маёй малой радзімай назаўсёды застанецца вёска Аляксандраўшчына. Гэта родная вёска майго таты, бабулі, дзядулі, прабабуляў і прадзядуляў. Аляксандраўшчына – назва вёскі ўтворана ад уласных імён Аляксандр, Аляксандра.
На ўскраінку вёскі знаходзіцца помнік архітэктуры XIX стагоддзя, сядзібны дом. Пабудаваны ён у 1837 годзе па праекту інжынера Юрыкава. Цагляны аднапавярховы будынак у стылі неакласіцызму. Летняя рэзідэнцыя барыні Вольгі Белянковай. З пасляваенага часу ў будынку маёнтка да 2004 года працавала школа. Яна дала пуцёўку ў вялікае жыццё не аднаму пакаленню вясковых хлапчукоў і дзяўчынак.
Аб тым што наша мясцовасць была пакрыта ледавіком сведчыць наступны аб’ект: помнік прыроды мясцовага значэння астанец марэны Каралінскі. Помнік знаходзіцца паблізу ўчастка дарогі паміж вёскамі Аляксандраўшчына і Каралін. Плошча помніка 0,02 га. Выхад марэны з’явіўся ў выніку распрацоўкі кар’ера. Гэта прыклад нарушэння залягання горных парод пад ціскам ледавіка, у выніку ўкаранення адных парод у другія (звычайна адбываецца пратыканне плпста ляжачага вышэй). Утварэнне выхада марэны адбылося прыкладна 220-150 тысяч гадоў таму назад у выніку актыўнага гравітацыйнага ціску ледавіка.
Наступны прыпынак: Івашкавіцкая уніяцкая царква. На жаль, пра гэы архітэктурны будынак захавалася мала звестак. Вядома толькі, што царква пабудавана на месцы уніяцкага могільніка, у XVII стагоддзі. Узарвана нямецкімі салдатамі ў Першую Сусветную вайну.
Вяртаемся назад у аг. Каралін. Пра назву вёскі зазавалася некалькі версій. Выдатны верш напісала выпускніца нашай школы , Алена Станіславаўна Кароза: Мой родны , мілы Каралін
Адкуль такая назва?
Мо каралі калісь жылі
У палацы дзесь пад вязам.
А мо каралі хто рабіў
Фарсуням—прыгажуням.
Ці моцна тут каралі тых,
Хто па другому думаў?
А кажуць, што жыла калісь
Паненка – Караліна.
Імя ў памяці людзей
Сам лёс яе пакінуў
Так шмат паданняў і легенд
У назве той спляліся…
Тут мы можам наведаць помнік археалогіі – каменны могільнік, селішча каля в. Росцевічы перыяду позняга феадалізму (XV –XVII). Ён належыць да гісторыка-культурнай каштоўнасці, аб чым сведчыць знак,што знішчэнне гэтага помніка караецца законам.
Зараз аграгарадок Каралін—цэнтр сельскага савета і ДП “Караліно”
У 1845 г. маёнтак і вёска, 25 двароў, 201 жыхар, уласнасць Ігнація і Міхамла Шырмантаў, якія мелі 587 дзесяцін зямлі. У 1914 годзе ўласнасць Саламііі Здзяхоўскай. На пачатку XX стагоддзя маёнтак у Міжэрыцкай воласці Ваўкавыскага павета, 70 жыхароў.
Гістарычны шлях нашай мясцовасці працяглы. Не хочацца забываць ваеннае ліхалецце, перыяд Вялікай Айчыннай вайны.
На франтах вайны загінула 99 воінаў- землякоў- уражэнцаў Каралінскага сельскага савета, 20 воінаў- землякоў прапалі без вестак на франтах вайны.
У брацкай магіле в. Каралін пахавана 35 воінаў Чырвонай Арміі. Імёны 12 пакуль не ўстаноўлены, Сярод іх прозвішча Яфрэмава Аляксандра Пятровіча. Які быў забіты 27 чэрвеня 1941года. Старшы палітрук нарадзіўся ў г. Тула. Ён загінуў у баі з групай нямецкага дэсанта, загінуў за Радзіму.
12 ліпеня 1944 года ў баях за в.Каралін загінуў маёр Шапавалаў Васіль Уласавіч. Ён вайну сустрэў у 27 год на брэсцкай зямлі, а ў 30 аддаў жыццё, вызваляючы ад фашызма, нашу Зэльвенскую зямлю. За праяўлены гераізм у барацьбе з нямецкімі захопнікамі Шапавалаў В. Ул. узнагароджаны ордэнам “Чырвонай Зоркі”. Пахаваны маёр у г. п.Зэльва ў брацкай магіле.
Ганарымся мы сваім земляком Русаком Мікалаем Захаравічам. Нарадзіўся ён у в. Росцевічы ў 1905 годзе. Узнагароджаны медаллю “За абарону Сталінграда”. З баямі прайшоў ад Волгі да Эльбы, штурмаваў Берлін.
На жаль, у жывых застаўся толькі адзін ветэран: Жывулька Аркадзь Емельянавіч . Вучні школы вядуць шэфства над ім, запрашаюць на святы, віншуюць са святамі.
У аграгарадку Каралін ёсць сярэдняя школа, Дом культуры, бібліятэка, комплексна—прыёмны пункт, аддзяленне сувязі, фельчарска- акушэрскі пункт, магазін, баня.
